De naam “van Gool” en hun regio


Gool is Brabants dialect voor Goirle, een plaats net ten zuiden van Tilburg. De oorsprong van de verschillende families ligt dan ook zeer waarschijnlijk hier.

Voor de verdeling over Nederland en België scroll dan verder op deze pagina om de landkaarten te bekijken.

Ook nu wonen de meeste van Gool’s nog in Noord Brabant en België, maar ze zijn inmiddels ook uitgewaaierd over de rest van Nederland.

De genealogische documenten op deze site betreffen de familie van Gool, met als herkomst de omgeving van Alphen en Baarle-Nassau. De tot nog toe oudst bekende van Gool van deze tak van de familie, is Ariaen Janssen (van Goirle of van Gool) uit Alphen. Pas aan het eind van de 19e eeuw, gaan van Gool’s ook buiten Alphen en Baarle-Nassau wonen.

De naam “van Gool” betekent letterlijk “afkomstig van Goirle”. Het is dus een toponiem, een naam afgeleid van een plaats. In Goirle zelf heette men niet zo. Daar had men waarschijnlijk een naam die was afgeleid van de vader. Trad men buiten het dorp, dan hadden de inwoners van de plaats waar men terecht kwam niets aan een naam die er op duidde dat de persoon in kwestie de zoon was van Jan en zich Janssen noemde. Want Jan kende men niet. Dus werd zo iemand aangeduid met bijv. Ariaen Janssen van Goirle (=Janszn afkomstig uit Goirle).

Dat gebeurde veel in Brabant, waar in de 17e eeuw grote volksverschuivingen plaatsvonden veroorzaakt door oorlogen en door de uitbuiting als wingewest na de Vrede van Muenster in 1648. Dorpen liepen leeg en men trok naar plaatsen waar iets te verdienen viel en waar het relatief veilig was. 

Dit verklaart ook waardoor het voorkomt dat er tussen personen met dezelfde van een plaats afgeleide naam geen familierelatie is te leggen. Het vinden van de oorspronkelijke naam is dan vaak ook heel moeilijk. De plaatsnaam Goirle is afgeleid van de bodemgesteldheid en ligging: “goor” is moeras en “lo” is bos. Schrijft men in het begin de familienaam nog als “van Goirle”, in de 18e eeuw wordt het “van Gool”

Overzicht van Gool in Nederland en België anno 2003.

Informatie via website https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/ en www.familienaam.be verkregen